Literair Weblog De Contrabas

Gelezen boeken: Jan-Willem Anker

Het plein van Jan-Willem Anker is een interessant boek. Is het ook een goed boek? Ik twijfel. Toch heb ik het met veel plezier gelezen, en ik denk dat Ankers boek iets zegt over deze tijd, misschien wel zonder dat Anker het zelf in de gaten heeft.

Het plein is het tweede dagboek dat ik het afgelopen jaar lees waarin een ‘maatschappelijk’ onderwerp aan de orde komt. Het eerste was En weer zat er een Paul Newman in de keuken, van Rijk de Jong / Aristide von Bienefeldt. Daarin doet de auteur verslag van de strubbelingen rond de dreigende (en bijna onafwendbare) onteigening van de familieboerderij ergens in het gebied waar vroeger water was.

Gelezen boeken: Michel Houellebecq en Martin de Haan

In Aan de rand van de wereld: Michel Houellebecq, het bundeltje beschouwingen en interviews dat Martin de Haan publiceerde toen Onderworpen verscheen, staat een interessante observatie van de schrijver zelf. Na de vraag ‘De schrijfstijl in Onderworpen is net als in De kaart en het gebied opvallend vloeiend, maar de toon is anders dan die van je vorige romans. Ondanks het explosieve onderwerp lijkt de schrijver zelf behoorlijk zen.’ - komt Houellebecq met dit antwoord:

Gelezen boeken: Nachoem Wijnberg

Nachoem Wijnberg (ook wel Nachoem M. Wijnberg) is een bekende, of in elk geval in kleine kring zeer gewaardeerde dichter. Als prozaschrijver is hij minder bekend, reden waarom zijn nieuwe roman Alle collega’s dood niet bij AtlasContact verschijnt, maar bij Van Gennep. De wet dat romans beter verkopen dan dichtbundels gaat voor Wijnberg blijkbaar niet op.

Gelezen boeken: Marieke Groen

Een meisje met een dwingende moeder die correspondeert met ter dood veroordeelde misdadigers in de V.S. en een vreselijke vader. Een meisje met een broertje waar ze niet meteen veel aan heeft. Een opa die sterft. Een oma die dementeert en sterft. Een meisje dat consequent over het hoofd wordt gezien en zichzelf moet zien te redden. Een vriendje dat Jong heet en waar je soms niet goed van wordt. Dat zijn de personages in Marieke Groens nieuwe roman De andere familie Klein.

Gelezen boeken: Willem van Zadelhoff

Anton Tsjechov toont de grote gebeurtenissen in zijn verhalen en toneelstukken niet, hij laat ze als het ware achter gesloten gordijnen plaatsvinden. Daarna concentreert hij zich voor de gordijnen op de verhoudingen tussen zijn personages, scheepswrakken op een woelige zee. Dat hij dit allemaal doet alsof er niets aan de hand is (reden waarom die verhalen en toneelstukken zo rustig ogen) is onderdeel van zijn genie en de reden waarom hij nog steeds wordt gelezen en opgevoerd. Tsjechov is niet zozeer van alle tijden, maar in alle tijden kan er altijd wel iemand bij Tsjechov terecht.

Gelezen boeken: Bert Natter

Remington is de derde roman van Bert Natter. De achterflap meldt: ‘Een vader, een zoon, een oude Mercedes en vierhonderd kilometer voor de boeg.’ De lezer denkt: ‘Zou Bert Natter, wiens eerdere romans van de ene gebeurtenis naar de andere denderden, ineens... rustig zijn geworden?’ Na afloop luidt het antwoord: ‘Gelukkig niet.’ Want al kiest Natter in deze roman voor een bijna trage afwikkeling van het verhaal, binnen het keurslijf dat hij zichzelf heeft aangemeten gaat het verhaal, net als de Heilige Geest, waar het wil, en dat is alle kanten op.

Gelezen boeken: Jan Vantoortelboom en Sander Kollaard

Er wordt ineens driftig gemoord, in de Nederlandstalige letteren. Twee boeken die ik de afgelopen week las, eindigden met een moord. Wie het einde van sommige boeken niet wil weten: niet doorlezen. Ik ga verraden hoe Stadium IV van Sander Kollaard en De man die haast had van Jan Vantoortelboom aflopen. Het is niet leuk, maar het is nodig voor dit stuk. En bovendien: een plot doet er niet toe, in een goed boek. Dat lees je sowieso wel.

Gelezen boeken: Dimitri Verhulst

In zijn roman Blauwe damp geeft Marcel Maassen een goede omschrijving van het menstype waartoe Dimitri Verhulst behoort:

‘Een ‘‘batteraaf’’ was ik. Dat is Limburgs. Een batteraaf is een boefje, een belhamel, een deugniet, een rakker, een kwajongen vol streken, een jongen van de straat die rotjes tussen de benen van het blinde paard van de dove groenteman gooit, zo'n jongen waarop je onmogelijk kwaad kunt wezen en die je als moeder het liefst zou willen kussen terwijl je hem voor dit of dat staat uit te schelden, gewoon omdat het toch zo'n heerlijk schatje blijft. Een jongen met een hart van goud. Zo'n jongen was ik, een batteraaf, kortweg: een batje. Zo heeft moeder het me verteld. Ze heeft verteld dat ik vroeger een batje was en dat de hele buurt mij kende en ze heeft ook verteld wat ik zoal heb uitgespookt en ik weet niet of het allemaal wel klopt maar het klonk beslist niet gek. Als ik dus aan vroeger denk, aan de tijd waarvan ik mij niets kan herinneren, dan zie ik mezelf het liefst als een batje, als een ondeugende jongen met een hart van goud.’

Gelezen boeken: Sander Bax (over Harry Mulisch)

Sander Bax schrijft alsof hij net is wakker geworden uit een diepe, door nachtmerries geteisterde slaap. Alles wat hij kan uitbrengen is gestamel, herhaling, ontzetting. Verbazing hoeft dat niet te wekken: hij leerde het vak bij De Reactor, de recensiewebsite waarop stijl pas na de boodschap komt. Dat is jammer en De Mulisch Mythe had een nog beter boek kunnen zijn als Bax meer grip had gehad op zijn schrijfstijl.

Gelezen boeken: Yves Petry en Ronald Giphart

Ze zijn generatiegenoten, Yves Petry en Ronald Giphart. Petry publiceerde met De maagd Marino in 2010 een prachtige roman, die terecht de Libris Literatuurprijs won. Giphart debuteerde in de jaren negentig van de vorige eeuw met Ik ook van jou en Giph op bruisende wijze, om in de jaren die erop volgden weg te zakken in kookboeken, themaboeken en theaterprogramma’s. IJsland (ook uit 2010) was een poging om terug te keren, maar het lukte nog niet helemaal. Of eigenlijk lukte het helemaal niet. Onlangs publiceerden beide auteurs een grote nieuwe roman: Liefde bij wijze van spreken en Harem.