Op de weblog van Jan de Pauw staat een samenvatting van het 'hoofddoekjes- debat' waar we hier al over berichtten.
Twee discussiebijdragen verdienen een separate vermelding. In de eerste plaats die van Sylvie Marie. Zij fleurt haar uithaal op met een film waarin Van Hecke van het Vlaams Belang aan het woord komt. Heel fris, zeker als je bedenkt dat B & VI zich juist distantiëren van het Vlaams Belang. Zij schrijft voorts dat Barnard en Van Istendael 'een vervelende superintellectuele taal' hanteren. Zo kun je het noemen. Maar je kunt beter lid zijn van het Vlaams Belang dan je taal zo onverschillig bejegenen als Marie doet.
En dan – hij is hier al een tijdje niet meer genoemd – Olaf Risee. Die beëindigt zijn verhaal, waarin hij wil bewijzen dat moslims gewone mensen zijn, iets wat niemand ooit zou willen bestrijden, met de volgende zure oprisping:
'Als je goed kijkt en luistert, lijken het soms net echte mensen.
Eigenlijk hebben ze doorgaans net zo'n saai, truttig en voorspelbaar
leven als uzelf. En het zou zo mooi zijn als u ze de vrijheid zou
gunnen om zo'n saai, truttig, voorspelbaar leventje te leiden, zoals u
dat zelf zo goed kent, desnoods met een of ander lullig klerkenbaantje
bij de gemeente Lier, in plaats van over hun moslimruggen te proberen
uw eigen mislukte bestaan met mooie, dure woorden enigzins te
verheffen. Die hele hoofddoekjes-discussie zegt namelijk - alle
principiële prietpraat ten spijt - niets over moslims. Het zegt alleen iets over ú. En niet bijster veel goeds ben ik bang.'
Iemand die zo slecht redeneert, moet wel ergens rijp voor zijn. Voor de rest van zijn trieste leven, bijvoorbeeld; of, nog erger, voor een redacteurschap van Awater.
En ondertussen heeft Loewak de oplossing voor dit probleem. Iedereen heeft er overheen gekeken, maar Benders niet... Lees maar >>
Kom er nu pas toe om al die stukken te lezen, vandaar deze late reactie, in het bijzonder op deze exemplarische zin:
"... dat iedere moderne christen of Jood van enig intellectueel niveau zich doodschaamt voor het bloed dat aan zijn erfenis kleeft."
Van enig intellectueel niveau: het is fijn dat Barnard en Van Istendael over voldoende intellectueel niveau beschikken om zich die geprivilegieerde positie toe te eigenen - alsof intellectueel niveau een waarborg voor ethisch handelen (hoe verder ook gedefinieerd) zou zijn. En schaamte? Alsof *schaamte* een bewijs voor dat niveau zou zijn, en niet veeleer een blijk van het burgerlijkste moralisme, - van iets dat een mens verhindert zijn verleden werkelijk te overwinnen. Het is juist het gebrek aan die schaamte, dat de islam zo gunstig doet afsteken ten opzichte van de andere verhalen die nog de ronde doen.
Deze gratuite verloochening van zichzelf en zijn eigen geschiedenis - als dat de manier is om enig intellectueel niveau te verwerven, dan maar zonder dat niveau, en met iets meer intellectuele scrupule, zou ik zeggen.
Verder hadden beide heren zich beter door zo'n gehoofddoekt meisje kunnen laten interviewen; allicht had zij hen duidelijk kunnen maken dat het oorspronkelijke kenmerk van haar hoofddoek in de context van deze westerse samenleving in zijn tegendeel is omgebogen en nu eerder als onderscheidingsteken en emancipatiesymbool dienst doet - emancipatie en onderscheiding niet ten opzichte van de achterlijke, 'bebaarde theocraten' uit de eigen cultuur, maar van westerse normen, inclusief die van moderne, verlichte west-europeanen van enig intellectueel niveau. Als de beide auteurs werkelijk zo'n hoge pet op hebben van moslima's, dan kan het toch ook aan hen worden overgelaten om zich ten opzichte van hun eigen mannen te emanciperen, in hun eigen tempo en volgens hun eigen voorwaarden. Waar bemoeien deze gladgeschoren, blanke heren zich eigenlijk mee? Welke agenda wordt hier gediend? Zien ze soms liever jarretelles dan hoofddoekjes? Zeg dat dan! En maak van die hoofddoek geen fetisj van een met veel intellectueel kabaal beleden 'solidariteit' met een bevolkingsgroep die zogenaamd nog zo'n lange weg te gaan heeft. Het zal best, maar het is niet die van Anja Meulenbelt en Hedy d'Ancona. Niet de moslima's lopen achter, maar deze heren, die zich van hun eigen cliché's niet los kunnen maken, en niet zien dat die hoofddoek geen symbool van onderdrukking is, maar inzet en uitgangspunt van nieuw, hedendaags feminisme. Kennelijk zijn deze schrijvers wel in staat om zich te profileren, maar niet om symbolen te duiden.
Geplaatst door: RHCdG | 13 februari 2008 om 15:22
Het gaat niet over seksuele obsessies - hoe oninteressant! - maar over de lekenstaat. Niet toevallig kregen wij dankbare bijval van de Brusselse correspondente van de belangrijkste seculiere krant in Turkije - op de voorpagina, want daar wordt het langzamerhand een kwestie van levensbelang. Die correspondente wist uit ervaring wat islamisering inhoudt.
En voor de rest is het mij volstrekt onduidelijk waarom er direct gehoond dan wel gescholden moet worden als we het oneens zijn. Waarom dat toontje? Zeg gewoon dat u het oneens met ons bent en leg uit waarom.
Ten slotte: het zal u plezier doen dat op diverse islamitische websites ons hoofd wordt geëist. Dat 'gebrek aan schaamte' 'steekt heel gunstig af', wat u zegt.
BB/GvI
Geplaatst door: Barnard/Van Istendael | 13 februari 2008 om 20:43
Ja, dat toontje, daar word ik op deze plek wel vaker naar gevraagd. Het is voor de vraagsteller in het algemeen beter die vraag *niet* te stellen, dat wil ik u wel verklappen.
Ik begrijp natuurlijk dat in dit speciale geval de wens om een beschaafde discussie te voeren gelijk loopt met de praktijk van het verlichtingsideaal, m.a.w. dat een beschaafde discussie zoals die tussen blanke heren wordt gevoerd u in staat stelt zich te onderscheiden van een door u als achterlijk beschouwde cultuur. Bovendien begrijp ik dat u zichzelf daardoor over de hoofden (en hoofddoeken) van mensen heen kunt profileren als dragers van dit verlichtingsideaal - en dus als westerse intellectuelen (vandaar het idioom). Allemaal prima, maar verlangt u op uw beurt dan van mij niet dat ik dit alles niet vals en zelfingenomen hoef te vinden, en een toon aansla waarin die opvatting het beste uitkomt.
Dat u inmiddels seksuele obsessies 'oninteressant' vindt, daarentegen schaamte als waarmerk van intelligentie aanneemt, - wat vindt u daar zelf nou eigenlijk van?
Geplaatst door: RHCdG | 13 februari 2008 om 23:15
Beste Rutger, Wat ik vreemd vind, als ik even mag: waarom moet hij of zij die de discussie over een politiek aangewend 'geloof' aanzwengelt, altijd worden bejegend alsof hij of zij weerloze mensen in elkaar heeft getrapt? Dat is toch niet zo? We leven 'hier', in West-Europa, wel degelijk in een samenleving die 'kwetsbaar' is en waar bepaalde grondrechten moedwillig onder druk worden gezet. Het is de 'taak' van 'intellectuelen' (en dichters) om zich daar tegen te verzetten. Kijk, zie je: dat kan best in alle aardigheid. Chr.
Geplaatst door: Chrétien Breukers | 13 februari 2008 om 23:31
Chrétien,
Ik zou om te beginnen zeggen, dat men *buiten* West-Europa leeft in samenlevingen waarin bepaalde grondrechten eeuwenlang moedwillig door westeuropeanen onder druk zijn gezet. Zullen we met die vaststelling beginnen?
Geplaatst door: RHCdG | 13 februari 2008 om 23:37
En voorts is het de taak van intellectuelen en dichters om Multatuli en diens Max Havelaar bij dit soort gelegenheden voortdurend voor ogen te houden. En nu ga ik nog even aan het werk.
Geplaatst door: RHCdG | 13 februari 2008 om 23:43
Veel plezier met werken!
Maar ik vind niet dat je alles wat 'vroeger' gebeurde erbij hoeft te slepen om een nu bestaande situatie mee af te serveren...
Geplaatst door: Chrétien Breukers | 14 februari 2008 om 00:00
Niet om af te serveren, maar om te verklaren, te begrijpen, terughoudend te stemmen en ten slotte om te zien of die fatale combinatie van arrogantie en schaamte niet door iets beters kan worden vervangen.
Geplaatst door: RHCdG | 14 februari 2008 om 00:08
Ja... Misschien.
Geplaatst door: Chrétien Breukers | 14 februari 2008 om 00:14
De dochter van een van ons beiden is koffiebruin en subtropisch. Haar moeder was woedend toen ze uw insinuatie van raciale arrogantie las.
'Ik heb een knuppel in het hoenderhok gegooid, en zie, het hok blijkt bewoond door hoenders.' (Multatuli)
Geplaatst door: benno barnard | 14 februari 2008 om 01:21
Toegegeven, de toon van Rutger is wat aan de bozige kant - op z'n zachtst gezegd - maar het is mij in mijn omgeving ook opgevallen dat een aantal hoofddoekdragende dames bepaald niet de types zijn die zich verantwoordelijk voelen voor de seksuele zelfbeheersing van mannen. Eerder het tegendeel.
Dat Barnard en Van Istendael zoveel bijval kregen van een Turkse journaliste over het onderwerp, lijkt mij overigens niet veel te zeggen. De meningen over hoofddoekjes zijn in Turkije nogal extreem verschillend. Veel nuance lijkt daar niet te zijn.
Geplaatst door: Bertus Pieters | 14 februari 2008 om 01:30
Raciale arrogantie?? Waar haalt u die vandaan? Culturele arrogantie hooguit, meneer Barnard, als u er een dergelijke naam aan wilt geven. Maar ik zie wel dat u nergens voor terugdeinst.
Geplaatst door: RHCdG | 14 februari 2008 om 02:10
@ Bertus: Niet verantwoordelijk voelen. Wel verantwoordelijk maken. En bovendien een signaal afgeven waar hun loyaliteit ligt als mannen hun zelfbeheersing jegens vrouwen verliezen.
Geplaatst door: Cath Blaauwendraad | 14 februari 2008 om 08:24
@ Rutger: Legislatie is praktisch onmogelijk zonder een zekere dosis culturele arrogantie, namelijk die van het draagvlak (de grootste gemene deler).
Geplaatst door: Cath Blaauwendraad | 14 februari 2008 om 08:26
Sylvain Ephimenco formuleert het vandaag heel spits in de Trouw (let op de laatste zin):
'De laatste dagen zag ik in kranten als NRC Handelsblad, NRC Next en de Volkskrant hoe linkscorrecte columnisten middenin hun nachtmerries wakker werden. Ik genoot van hun verwarring en frustraties. Columnslang hebben ze op het object van hun ressentiment afgegeven. Ayaan was in hun ogen rechts en verdiende geen steun. Maar plots wordt die rechtse bal door de fine fleur van links Frankrijk omarmd. En anders dan voor de benepen Nederlandse scribenten maakt het in Frankrijk niet uit dat Hirsi Ali voor een Amerikaanse conservatieve denktank werkt of lid van een Nederlandse liberale partij was. Want vrijheid van meningsuiting is één en ondeelbaar.'
http://www.trouw.nl/deverdieping/dossiers/article916365.ece/ephimenco_Ik_geniet%21
Geplaatst door: Chrétien Breukers | 14 februari 2008 om 08:31
U verwijt ons arrogantie èn u noemt ons tot twee keer toe nadrukkelijk blank - een raciale aanduiding. Daar haal ik vandaan dat u raciale arrogantie insinueert.
Maar nu deins ik weer nergens voor terug? Dit vreemde verwijt begrijp ik niet eens. Anders dan u deins ik terug voor grofheid, schelden, laat staan erger. Ik ben voor geciviliseerd debat, voor begrip en respect. En ik ben voor de lekenstaat. U daarentegen klinkt alsof iemand u heeft mishandeld - en in uw teksten hangt de ranzige suggestie dat wij islamitische meisjes geestelijk aanranden, omdat we ze niet fysiek durven te verkrachten. Conform de Belgische wetgeving hebt u zelfs de wet op laster en eerroof al overtreden.
Vermakelijk trouwens dat u als Multatuli-kenner niet zag dat de door mij geplaatste Idee niet van Multatuli is.
En voorts ben ik van mening dat Ephimenco groot gelijk heeft.
Mede namens GvI,
BB
Geplaatst door: benno barnard | 14 februari 2008 om 13:54
Ephimenco verwart de zaak, zoals er altijd zaken verward worden waar Hirsi Ali opduikt. Ayaan's kwestie is nou eens écht niet links of rechts. Wel heeft rechts geprobeerd haar te claimen, met buitengewoon dubbelzinnig resultaat. Ze begon bij de PvdA en ging over naar de VVD, waar Verdonk haar vervolgens haar paspoort wou afnemen. Later hebben juist mensen als Halsema en Kalma vóór bescherming van Hirsi Ali door de Nederlandse overheid gestemd. Tezelfdertijd werkt ze voor een neoconservatief 'de irakezen zullen ons met bloemen onthalen'-instituut in de VS. Elke serieuze poging om het fenomeen-Ayaan te plaatsen als argument in een links-rechts-debat moet stuklopen op de feiten. Maar dat maakt in columnistenland allang niet meer uit.
Geplaatst door: Samuel Vriezen | 14 februari 2008 om 14:45
Meneer Barnard,
Het citaat vond ik, ook als het van Multatuli was, misplaatst en opnieuw blijk gevend van uw interesse in uzelf, - U, de knuppelgooier, en dus niet: zij, de moslima's.
Verder moet u eens aantonen waar ik in mijn reacties heb gescholden of grof ben geweest. Veeleer heb ik geargumenteerd, en bent u op nog geen enkel argument ingegaan.
Verder zie ik een aanklacht voor een Belgisch hof met vreugde tegemoet. Ik zei al, u deinst nergens voor terug.
Geplaatst door: RHCdG | 14 februari 2008 om 16:05
Beste Rutger, Nee. Zo niet. Deze discussie is bij deze voor jou gesloten.
Geplaatst door: Chrétien Breukers | 14 februari 2008 om 17:51
@ Catharina, ik heb het feit de laatste tijd met verbazing waargenomen. En ik weet niet of ik hetzelfde wat jij zegt met dezelfde zekerheid zou kunnen zeggen. Ik ging er altijd van uit dat godsdienstige symbolen (atheïstisch als ik opgevoed ben) immer duidden op onderwerping aan een op aarde gevestigde macht die claimt het goddelijke te vertegenwoordigen. Maar bij de bedoelde dames twijfel ik daaraan. Nog afgezien dat er bij een hoop hoofddoekjesdraagsters ook aardig wat pubergedrag zit.
Ik blijf dan ook twijfels houden over de redeneertrant van Barnard en Van Istendael (om weer bij het onderwerp terug te komen).
Geplaatst door: Bertus Pieters | 15 februari 2008 om 02:49
Nee, Bertus. Het gaat, ook, om iets anders. Om de al eerder gememoreerde lekenstaat.
Die bijvoorbeeld in Amsterdam onder druk staat, nu een slappe burgemeester de noemer 'cultuur' gebruikt om onbeschoft gedrag goed te praten.
Misschien vertonen die meisjes wel pubergedrag, maar dat wil niet zeggen dat je een achterlijke ideologie moet laten voortmodderen.
Geplaatst door: Chrétien Breukers | 15 februari 2008 om 10:35
Ho, Chrétien: Het zijn nu juist kwalificaties als 'achterlijke ideologie' die dit debat bij voortduring bezoedelen, en maken dat het pleidooi voor een lekenstaat door kortzichtigen wordt ondergebracht op de agenda van nationalistisch rechts.
@ Pieter: Zelf heb ik mijn bedenkingen bij de (in beide opzichten) 'enge' opvatting van de islam die B&vI hanteren; ik had dan ook liever gezien dat het debat zich beperkt had tot de houdbaarheid van hun bronnen.
Helaas is het openbare hoenderhok kennelijk niet de juiste setting voor de meer specialistische en diepgravende discussie die ik graag had zien ontstaan.
Geplaatst door: Cath Blaauwendraad | 15 februari 2008 om 10:58
Volgens mij heb je en de religie en de zich op de religie baserende, achterlijke ideologie. Met nationalistisch-rechts heeft dat niet zoveel te maken.
Geplaatst door: Chrétien Breukers | 15 februari 2008 om 11:00
@ Chrétien: Je moet volgens mij ook de schijn vermijden dat de lekenstaat slechts een negatief antwoord is op religie, maar er juist op hameren dat het positieve beginsel van gelijkheid voor de wet voor alle burgers het meest gediend is bij een lekenstaat.
Geplaatst door: Cath Blaauwendraad | 15 februari 2008 om 11:11
@Chrétien: Vergoeilijkt de burgermeester van Amsterdam onbeschoft gedrag? Dat lijkt me inderdaad heel erg. Welke uitspraken doel je precies op?
Geplaatst door: Samuel Vriezen | 15 februari 2008 om 15:55
Alles staat ongeveer hier in:
http://www.parool.nl/nieuws/2008/FEB/15/p1.html
Geplaatst door: Chrétien Breukers | 15 februari 2008 om 16:07
Oh, het gaat over het handenschudden dat volgens velen de kern van de westerse beschaving uitmaakt. Ik dacht even dat hij het had goedgepraat dat mensen hun vrouw sloegen of zo.
Geplaatst door: Samuel Vriezen | 15 februari 2008 om 17:25
@ Chrétien. En hoe vrij van geloof en achterlijkheid is de lekenstaat dan? Maar goed, laten we het niet te ingewikkeld maken.
Ik vind het artikel in het Parool verrekte weinig zeggen. Deze keer gaat het weer over handen schudden. Hm, tja.
En wat is overigens volgens jou een "achterlijke" ideologie? Wanneer je over achterlijkheid begint, knijp je de discussie volgens mij behoorlijk af. Zie verder http://villa-la-repubblica.blogspot.com/2008/02/wie-niet-tegen-ons-is.html .
@Catharina: Ja, eens. En je mag me Bertus noemen.
Geplaatst door: Bertus Pieters | 15 februari 2008 om 18:00
Volgens mij praat Cohen net te vaak net iets te veel goed. Maar ik kan me vergissen, natuurlijk.
Geplaatst door: Chrétien Breukers | 15 februari 2008 om 18:22
@ Bertrus Pieters: Sjeez. Black-out. Sorry.
En voor het overige: kunnen we ophouden met symptomen op te blazen tot polarisende proporties en ons richten op echte problemen?
Geplaatst door: Cath Blaauwendraad | 15 februari 2008 om 19:06