Gedicht van de week - Herlinda Vekemans

Ariadnes klaagzang

I
als bloed in natte sneeuw
verwatert in wit,
als in een vergiftigde rat
darmen in de buikholte doodbloeden
inwendig met ondergronds rot verwant
zo wist ik al
zo doorboorde jij mijn honger
met je vleugelwijde ogen
en woekerde je jezelf
mijn buikvlies in
licht dat sterft
als ieder als elk als ik

II
als water bij water
in oogneerslag verdunt
en sluimer in diepe slaap oplost
striem jij met riemen de zee
zing je tot de gordel van golven
als was ik niet
als was ik van ieder van elk

III
als sintels van verteerd vuur
van smeulend bewegen
hun licht legen
en zich als as aan de wind geven
doof dan ook mijn gedempte stem
elk weten is al ondergestolpt
alle stiltes al gestelpt
en zachter dan jij is elk wild dier
opgekruld in het nest van elk van hen had ik veiliger geslapen
dan aan jouw borst

Herlinda Vekemans

'Ariadnes klaagzang' van Herlinda Vekemans is de 27e bijdrage die in het kader van het project 'Gedicht van de week' op de Contrabas is geplaatst. In totaal zullen 52 dichters, die minstens één bundel bij een reguliere uitgeverij hebben uitgebracht, worden uitgenodigd om een nog niet eerder in digitale of gedrukte vorm gepubliceerd gedicht op de Contrabas te plaatsen. Dit project wordt mogelijk gemaakt door steun van het Lira Fonds.

Herlinda Vekemans (1961) publiceerde 'Versneden' (2005) en 'Buiging' (2005).

Comments

[Geplaatst door: Chrétien Breukers]

Mag ik even? Ik vind het een fraai vers, dat bewijst dat je best geëngageerd kunt schrijven, zonder meteen in retoriek te vervallen.

Maar. Waarom staat er:

elk weten is al ondergestolpt
alle stiltes al gestelpt
en zachter dan jij is elk wild dier

Waarbij die tweede zin ineens lijkt te verlangen naar het werkwoord 'zijn', zodat er zou staan:

alle stiltes zijn al gestelpt

Nu lees je onwillekeurig

alle stiltes [is] al gestelpt

Of ligt dit aan mij, dat ik dit zo zie?

[Geplaatst door: Adriaan Krabbendam]

Nee, dat ligt niet aan jou, dat rammelt inderdaad, zeker bij dit soort grammaticaliteit. En in de voorgaande regels wordt het wel erg tautologisch en/of krom allemaal: "...sintels van verteerd vuur / van smeulend bewegen / hun licht legen / en zich als as aan de wind geven / doof dan ook mijn gedempte stem..."
Zelf heb ik vooral moeite met al die "als"- en "zo"-constructies. Zonde van de beeldenrijkdom en meer van dat fraais, en ook helemaal niet nodig.

[Geplaatst door: RHCdG]

Het spijt me, maar ik zie het probleem niet. Ik mis geen woord, en evenmin zie ik een woord teveel of wat voor tautologie ook. Waar dan precies? Hoe?
En wat is dat voor raar bezwaar tegen een 'als' en 'zo'-constructie? Dat komt eenvoudig neer op een verbod tegen de metafoor, en dan kunnen we met zijn allen wel inpakken. Overigens komt die constructie alleen in de eerste strofe voor; in de tweede is het 'als-('dan') en in de derde 'als'-(imperatief).

Afgezien daarvan vraag ik me af, Chrétien: als je het op prijs stelt dat men best geëngageerd kan schrijven zonder in retoriek te vervallen, waarom moet er dan op een schijnbaar tekort aan retoriek (=welsprekendheid) in dit gedicht worden gewezen? Is het niet vaak juist in geëngageerde poëzie dat de welsprekendheid ten offer valt aan de boodschap?

Ik vind het een mooi gedicht, waarin lyriek door engagement wordt opengebroken, of omgekeerd, waarin engagement op het ik wordt betrokken. Heel mooi.

[Geplaatst door: Chris Jongerius]

Tautologisch? Nee. Dat Chrétien onwillekeurig ook 'is' wil lezen in de tweede regel is voorstelbaar. Maar door het meervoudige 'alle stiltes' verlangt de tweede regel eigenlijk naar 'zijn'.
Als deze twee versregels een zin waren geweest, dan zou deze constructie in de taalkunde een foutieve samentrekking heten. In de poëzie is het niet fout en niet krom. En al helemaal niet tautologisch.

[Geplaatst door: hans kloos]

Maar de vraag is of één zo'n ongrammaticale samentrekking werkt. Ware ik redacteur, dan zou ik zeggen: trek het recht óf laat de zinsbouw in deze strofe nog meer ontsporen zodat ook de taal door het geweld wordt aangetast.
Overigens heb ik meer moeite met het stelpen van de stiltes. Het krijgt wel een veeg mee van het onderstolpen, maar er blijft iets positiefs aan kleven.
Daarnaast vraag ik me af of de links het gedicht goed doen of dat het verschil in register te sterk is. Ik twijfel, maar doe dat omdat het gedicht inderdaad al sterk genoeg is om me ermee bezig te houden.

[Geplaatst door: Adriaan Krabbendam]

"Maar de vraag is of één zo'n ongrammaticale samentrekking werkt. Ware ik redacteur, dan zou ik zeggen: trek het recht óf laat de zinsbouw in deze strofe nog meer ontsporen zodat ook de taal door het geweld wordt aangetast." => Eens, Hans. Het gedicht bedient zich verder wél van heldere grammaticale zinsconstructies.
De pleonasmen en tautologieen dwarrelen je ondertussen als verblindende sneeuw om je oren, sneeuw die verwatert in wit, terwijl je ondertussen te kampen hebt met darmen in de buikholte (heel vreemd ook inwendig) -- en, quizvraag: hoe dooft men een gedempte stem, hoe stelpt men stiltes? Et cetera. Dit gedicht wordt ondergesneeuwd door een gebrekkige beeldspraak, syntax en grammatica. Het voornaamste euvel is dat het daarmee een gemiste kans is en de emotieve aspecten liggen laat.
Het Ariadne-perspectief biedt goede mogelijkheden, maar die zijn onvoldoende benut en blijven steken in een soort, sorry, "woordverliefdheid"?
Overigens nooit beweerd dat ik iets tegen metaforen had of heb.

[Geplaatst door: Adriaan Krabbendam]

O ja, die links, die zijn toch door jou aangebracht, Chretien?

[Geplaatst door: Adriaan Krabbendam]

En, afgezien van al het gemopper, wat mij zeer bevalt is de *toon* van het gedicht, die uiteindelijk ook nauw aansluit bij de vroeg-barokke lamentes, "Lasciate me morire" etc. Vormkeus en vorm overtuigen, ook het thema, maar technisch valt er nog wat wel wat te knutselen. Dan wordt t nog s Monteverdi.

[Geplaatst door: RHCdG]

"Technisch valt er nog wel wat te knutselen", roept de pedante schoolmeester, en volkomen gelijk dat hij heeft. Aan hém valt technisch immers niets meer te knutselen: hij is volmaakt - een perfecte, nimmer haperende machinemens, aan wie al wat een mens tot mens maakt vreemd is. Waar leeft zo iemand op? Men zal het niet geloven, maar hij leeft juist op de tautologieën die hij bij een ander verwerpt, dwz: op de weigering betekenis toe te kennen aan uitspraken die in een technische wereld mogelijk geen betekenis hebben, maar in de wereld daarbuiten juist laten zien dat er tussen het een en het op een andere plaats herhaalde zelfde géén identiteit bestaat. Waarom bijvoorbeeld valt hij niet over zoiets opzichtigs als 'van ieder van elk'? Of op 'als water bij water'? Hij vraagt het zich niet eens af, omdat poëzie voor hem niet een manier is om het onuitsprekelijke (sublieme, excessieve, etc.) tot uitdrukking te brengen, maar om een systeem te laten functioneren, ook wanneer er niets door in beweging wordt gebracht dan het systeem zelf. Dan kan het ook niet anders of hij ziet tautologieën in wat zo duidelijk als exces wordt voorgesteld: een stilte die tóch nog kan worden gestelpt, zoals er bij Van Bastelaere toch nog geluid uit een geluiddemper kan komen. In het exces toont zich juist het menselijke: dat wat zich niet akkoord verklaart met een door technici verklaarde wereld, waarin niettemin wordt verkracht, geroofd en gemoord.

Hulpeloos lopen ze rond in Minos' labyrint, deze technici, verstrikt en verdwaald in hun eigen tautologieën: overal waar ze kijken zien ze hetzelfde, nooit het andere - totdat Ariadne verschijnt, die laat zien dat er een lijn loopt door de reeks 'als ieder als elk als ik'. Zij weet wie ze is, alleen hij ziet het niet. Misschien is hij wel de dader van dit gedicht - nog veel meer dan de dichteres.

[Geplaatst door: HsvsRsvsesv]

arcoxia 30mg [url=http://frmmd.com/acheter-arcoxia-france.html]arcoxia 30mg[/url] [link=http://frmmd.com/acheter-arcoxia-france.html]arcoxia 30mg[/link]

[Geplaatst door: HsvsRsvsesv]

celexa side effects nausea [url=http://rxkjs.com/celexa.html]celexa side effects nausea[/url] [link=http://rxkjs.com/celexa.html]celexa side effects nausea[/link]